วิธีดูดเสมหะผู้ป่วยเป็นวิธีช่วยผู้ป่วยที่มีอาการไอหรือมีเสมหะอุดกั้นทางเดินหายใจ ทำให้หายใจลำบาก ไม่สามารถไอเสมหะออกมาได้เอง เป็นการช่วยระบายเสมหะออกจากทางเดินหายใจ เพื่อให้ผู้ป่วยหายใจได้สะดวกขึ้น
วิธีดูดเสมหะผู้ป่วยเป็นกระบวนการที่อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อผู้ป่วยได้ หากผู้ดูดเสมหะไม่ปฏิบัติตามขั้นตอนอย่างถูกต้อง ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากการดูดเสมหะ ได้แก่
- ภาวะขาดอากาศหายใจ
- บาดเจ็บที่หลอดลมหรือปอด
- ติดเชื้อ
ดังนั้น ผู้ดูดเสมหะจึงควรมีความรู้และทักษะในการดูดเสมหะอย่างถูกต้อง เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพในการดูดเสมหะ
ขั้นตอนวิธีดูดเสมหะผู้ป่วยอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
- เตรียมอุปกรณ์
- เครื่องดูดเสมหะ
- สายดูดเสมหะ
- ถุงมือ
- ผ้าปิดปาก
- หน้ากาก
- สำลี
- ภาชนะใส่เสมหะ
ผู้ดูดเสมหะควรตรวจสอบอุปกรณ์ให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานก่อนทำการดูดเสมหะ
- เตรียมผู้ป่วย
- แจ้งให้ผู้ป่วยทราบถึงขั้นตอนและวัตถุประสงค์ของการดูดเสมหะ
- จัดท่านอนผู้ป่วยให้เหมาะสม กรณีผู้ป่วยที่ใส่ท่อช่วยหายใจ ให้จัดท่านอนคว่ำหน้า
- ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ
- สวมถุงมือ ผ้าปิดปาก และหน้ากาก
- ดูดเสมหะ
- ใส่สายดูดเสมหะเข้าไปในช่องปากหรือท่อช่วยหายใจของผู้ป่วย โดยค่อย ๆ ดันสายเข้าไปจนสุด
- เปิดเครื่องดูดเสมหะและดูดเสมหะออก โดยปิดสายดูดเสมหะประมาณ 10-15 วินาทีต่อครั้ง และหยุดพักประมาณ 20-30 วินาทีก่อนดูดครั้งต่อไป
- ปิดเครื่องดูดเสมหะและดึงสายดูดเสมหะออก
- ทิ้งเสมหะลงในภาชนะที่เตรียมไว้
- ทำความสะอาดอุปกรณ์
เมื่อทำการดูดเสมหะเสร็จแล้ว ผู้ดูดเสมหะควรทำความสะอาดอุปกรณ์ให้สะอาดตามคำแนะนำของผู้ผลิต
ข้อควรระวังในการดูดเสมหะผู้ป่วย
- ควรดูดเสมหะออกอย่างนุ่มนวล เพื่อไม่ให้ผู้ป่วยรู้สึกเจ็บ
- ไม่ควรดูดเสมหะติดต่อกันนานเกินไป เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยหายใจลำบาก
- ห้ามใช้แรงดันในการดูดสูงเกินไป เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยได้รับบาดเจ็บ
- หลังการดูดเสมหะ ควรให้ผู้ป่วยดื่มน้ำเพื่อชดเชยน้ำที่สูญเสียไป
วิธีดูดเสมหะผู้ป่วยเป็นกระบวนการที่มีความสำคัญต่อผู้ป่วยที่มีอาการไอหรือมีเสมหะอุดกั้นทางเดินหายใจ ผู้ดูดเสมหะควรมีความรู้และทักษะในการดูดเสมหะอย่างถูกต้อง เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพในการดูดเสมหะ
